24 oktober 2020

1958 Fanfare





 
Première
  24 oktober 1958
Regie  Bert Haanstra
Productie  Sapphire Film Productie
Locaties  Giethoorn, Amsterdam (studio), Diever

Inhoud  De fanfare 'Kunst en Vriendschap' van Lagerwiede is de trots van het dorp. Tijdens de repetities voor een concours krijgen twee leden, beiden eigenaar van een café, ruzie en valt het korps uiteen in twee kampen. Al snel wordt het gehele dorp betrokken bij de vraag wie nu Lagerwiede mag vertegenwoordigen op het concours.







Screenshots en foto's locaties
Kastelein Geursen (Hans Kaart) is aan het werk op het terras van zijn café. De naam van café De Waaier aan Binnenpad 68 werd na de opnamen op aanraden van Bert Haanstra veranderd in café Fanfare en zo heet het nu nog altijd. Alle foto's in Giethoorn werden gemaakt op 31 juli 2020.


Concurrent Thomas Krijns (Bernhard Droog) is eigenaar van Krijns Paviljoen. Ook dit café, geheel gelegen in het water, bestaat nog altijd. Binnenpad 29A.


Componist Altena (Ton Lutz) is tevens verteller. Onbekende locatie; het is niet bekend of zijn huisje er nog staat en zo ja, waar. Wellicht is het een decorstuk.


Altena staat voor het huis aan Binnenpad 70. Dit was het woonhuis van fanfarelid Titie Mol, destijds 11 jaar oud.


Burgemeester Van Ogten (Johan Valk) en meneer Zwaansdijk (Dio Huysmans) lopen op weg naar de repetitie van de fanfare langs Binnenpad 72.


Een groot aantal binnenopnamen, waaronder de repetitie in café Geursen, werden gemaakt in de Cinetone Studio's, Duivendrechtsekade 85 in Amsterdam.


Agent Douwe (Wim van dan Heuvel) loopt het gemeentehuis binnen. Molenweg 9. De voormalige pastorie is nu een woonhuis. In de film is het gemeentehuis van Lagerwiede nogmaals te zien als te zien als de opgeslagen instrumenten stiekem worden meegenomen.



Een van de fanfareleden is Jacob Koendering (Herbert Joeks), hij speelt de triangel. Samen met zijn vrouw Aaltje (Riek Schagen) heeft hij een kruidenierswinkel. Binnenpad 43, sinds de film flink verbouwd. Tegenwoordig is hier het mineralenmuseum De Oude Aarde gevestigd.


Een plaatselijke damesvereniging maakt een uitstapje naar Krijns Paviljoen. Tijdens de opnamen logeerde Hans Kaart op de bovenverdieping. Het restaurant werd in 1935 geopend en bestaat nog altijd, al is er wel het een en ander verbouwd.


Kruidenier Jacobs heeft een boot waarvoor hij nog een boegbeeld zoekt. Binnenpad 135. Hier bevindt zich in werkelijkheid ook een scheepswerf, Punterbouw Schreur.


Dirigent Eduard Schalm (Albert Mol) arriveert in Lagerwiede en loopt naar het café van Geursen. Opnieuw Binnenpad 68.


Lies (Andrea Domburg) neemt Eduard mee naar het huis van de familie Krijns. Hier woonde destijds kunstschilder Piet Zwiers. Hij was bevriend met Bert Haanstra en bracht hem op het idee de film in Giethoorn te laten afspelen. Het huis heet De Gythorn en ligt aan Binnenpad 65.


Agent Douwe, met in zijn kielzog Geursen, gaat op zoek naar de verdwenen instrumenten. Hij loopt over de brug tussen Binnenpad 66 en 68.


Terwijl een deel van de fanfare repeteert in een kippenschuur staan twee jongens, gespeeld door twee onbekende figuranten, op de uitkijk. De Saksische boerderij staat aan Kerkweg 33. De schuur is inmiddels verdwenen.


De zoektocht naar de instrumenten wordt voortgezet op het water. In de film heet het meer Overwiede, in werkelijkheid Molengat.


Afgeleid door een knappe kampeerster vaart Koendering tegen een aantal melkbussen aan die in het water belanden. Deze scène werd vlakbij de museumboerderij gefilmd. Binnenpad 52.


Lies heeft het ongeluk gezien vanuit het dakkapel van haar huis. Niet veel later passeert Douwe in een boot met de instrumenten het huis van Krijns die op de kant staat. De geitenkoppen op de omlijsting zijn verdwenen. Opnieuw Binnenpad 65.


Op last van de burgemeester worden de instrumenten in beslag genomen. Hij staat voor café Geursen, nu café Fanfare, waar de bombardon die Hans Kaart bespeelde aan de muur hangt. In het café zijn ook het vaandel (opnieuw geborduurd), het boegbeeld, de toeter van producent Rudolf Meyer en diverse foto's te zien.


Koendering rent op Binnenpad 43 naar buiten om de boot te halen...


...maar belandt in het water van de Jan Hozengracht, ter hoogte van restaurant Giethoorn aan Petersteeg 2.


Op weg naar het concours komen de twee korpsen elkaar tegen bij de ophaalbrug over het kanaal Beukers-Steenwijk, ter hoogte van de kruising Beulakerweg en Kanaaldijk.


Tijdens het concours blijkt dat de twee stukken die zijn ingestudeerd samen een nieuwe compositie vormen. De scènes van het concours werden opgenomen in het Drentse dorp Diever. Op de achtergrond is de Sint-Pancratiuskerk aan Hoofdstraat 45 te zien. Piet Zwiers had Bert Haanstra gewezen op het grote grasveld. In de loop der jaren is er meer bebouwing gekomen en zijn de bomen gegroeid maar er is nog steeds een grasveld. In Diever wordt de film jaarlijks herdacht. De foto's zijn gemaakt op 15 juli 2021.


Rolverdeling  De begintitels vermelden 13 namen op een vaandel, de rol wordt niet genoemd. De meeste overige rollen werden gespeeld door de bevolking van Giethoorn en omgeving, waaronder leden van fanfarekorpsen.

  • Kastelein Geursen - Hans Kaart
  • Caféhouder Thomas Krijns - Bernard Droog
  • Marije Geursen - Ineke Brinkman
  • Agent Douwe - Wim van den Heuvel
  • Lies Krijns - Andrea Domburg
  • Dirigent Eduard Schalm - Albert Mol
  • Dirigent en gemeenteklerk Valentijn - Henk van Buuren
  • Burgemeester Van Ogten - Johan Valk
  • Componist Altena - Ton Lutz
  • Kruidenier Jacob Koendering - Herbert Joeks
  • Kruideniersvrouw Aaltje Koendering - Riek Schagen
  • Henkie - Jan Mol Jr.
  • Meneer Zwaansdijk, vertegenwoordiger Provinciale Staten - Dio Huysmans
  • Leidster damesvereniging - Sara Heyblom
  • Reisleider Griep - Bob Verstraete
  • Fanfareleden - Titie Mol (hoorn), Harm de Boer (grote trom), Jacob Boer (trompet), Jan Mol (bombardon)
  • Damesvereniging - Meppeler toneelvereniging Tavenu
  • Kampeerster - mevrouw Van der Enden (echtgenote cameraman Eddy van der Enden)




Trivia

  • Op dinsdag 27 mei 1958 ging de opnamen van start in de tot kippenschuur verbouwde danszaal van café De Waaier. Burgemeester Hendrik van der Goot van Giethoorn gaf met de filmklapper het startsein. Op 29 juni was er in Diever een draaidag voor het concours. Eind juli werden de laatste scènes in Giethoorn gefilmd. In de Cinetone Studio's werden de opnamen afgerond op 7 augustus.
  • Met 2.635.178 bezoekers is Fanfare na Turks Fruit (ruim 3 miljoen bezoekers) de best bezochte Nederlandse film.
  • Jan Blokker bewerkte het scenario dat het hij samen met Bert Haanstra schreef tot een boek en voegde er hoofdstukken over het maken van de film aan toe.
  • Hoewel Giethoorn talloze bruggen heeft werd er speciaal voor de film een extra brug gebouwd ter hoogte van Binnenpad 65, het huis van kunstschilder Piet Zwiers. Het toeval wilde dat een Gieterse boerderij naar het Openluchtmuseum in Arnhem bij een plek aan het water was verhuisd. Na de opnamen bleek de filmbrug hier goed bij te passen.
  • In de eerste aflevering van Denkend aan Holland, uitgezonden op 5 augustus 2019, bezoeken André van Duin en Janny van der Heyden Giethoorn. In café Fanfare hebben ze een ontmoeting met Jan Mol, Henkie in de film. Hij vertelt onder meer dat dankzij Fanfare het toerisme in Giethoorn enorm is toegenomen. Het programma kan worden teruggekeken op de website van Omroep Max, het item over de film begint bij 3:50. 
  • Als eerbetoon aan de makers staan bij de Doopsgezinde kerk twee bankjes met de namen van Bert Haanstra en Rudolf Meyer, met zicht op het kunstwerk 'Bert Haanstra - Fanfare' uit 2000 van Pépé Grégoire en het standbeeld van Albert Mol uit 2008 van Wim Kuijl. Op het terras van café Fanfare staat een klein beeld van Jan Mol die op zijn bombardon speelt, gemaakt door Jan Krikke.









Uitgaven
De film is in 2007 op dvd uitgebracht, ook verkrijgbaar als onderdeel van de 10 dvd-box met het complete werk van Bert Haanstra en een 4 dvd-box met zijn speelfilms.
 

Op 23 oktober 2018 verscheen het boek De zomerse Fanfare van 1958 van Ronald van de Vate, die eerder de wandelgids In het voetspoor van Bert Haanstra schreef. Dit boek bevat onder meer een wandelroute door Giethoorn langs diverse locaties uit de film. Voor dit blogbericht is van beide boeken gebruik gemaakt.
 


Toegangskaartje van de première in het
Tuschinski theater in Amsterdam
Screenshots © RNtv

Geen opmerkingen:

Een reactie posten