Hollands Decor: 1960 A Dog of Flanders

Première 17 maart 1960 (USA), 29 april 1960 (Nederland)

Regie James B. Clark

Productie Twentieth-Century Fox

Locaties Nederland Kockengen, Amsterdam, Landsmeer

Locatie België Antwerpen

Inhoud De arme weesjongen Nello woont rond 1900 bij zijn grootvader aan de rand van Antwerpen. Op weg naar de stad om melk te verkopen vinden ze een verwaarloosde hond; gebaseerd op het gelijknamige boek van Ouida (pseudoniem van Maria Louise Ramé) uit 1872.

Screenshots locaties

Terwijl hij met zijn grootvader (Donald Crisp) melk bij boeren ophaalt om in de stad te verkopen ziet Nello (David Ladd) schilder Piet van Gelder (Theodore Bikel) een landschap schilderen. Onbekende locatie, waarschijnlijk Kockengen waar de meeste scènes op het platteland werden gefilmd.

Een marskramer (John Soer) laat zijn wagen trekken door een hond die hij mishandelt. Als de hond niet meer verder wil laat hij hem voor dood achter langs de weg. Onbekende locatie, Kockengen?

Nello en zijn grootvader trekken samen de melkkar. Spengen in Kockengen, de boerderij op de achtergrond is nummer 3.

Als ze de gewonde hond hebben gevonden nemen ze hem mee. Nello noemt hem Patrasche want de hond van zijn favoriete schilder Pieter Paul Rubens heette ook zo. Ze passeren de molen van Baas Cogez wiens dochter Alois bevriend is met Nello. Kockengse molen, Wagendijk 15 in Kockengen. De molen is meerdere keren in de film te zien.

Het huisje van Nello en zijn grootvader werd speciaal voor de film gebouwd en daarna weer afgebroken. Het terrein is nog altijd een weiland en ligt ten zuidwesten van de Kockengse molen.

Nello en Alois (Siobhan Taylor) wandelen langs de weilanden. Onbekende locatie, Kockengen?

Alle binnenopnamen, zoals het huisje van Nello en zijn grootvader, werden gemaakt in de Cinetone Studio's, Duivendrechtsekade 85 in Amsterdam.

De volgende dag halen Nello en zijn grootvader melk op bij een boerderij. Onbekende locatie, waarschijnlijk opnieuw Spengen in Kockengen.

Op weg naar de stad passeren ze een boot waarvan de schipper melk koopt. Kanaaldijk langs het Noordhollandsch Kanaal in Landsmeer.

De melk wordt te koop aangeboden op een plein aan de Brouwersgracht waar ook bloemen worden verkocht. Herenmarkt in Amsterdam. Op het plein bevindt zich nu een speelterrein.

Nello rent naar een winkel aan hetzelfde plein waar schildersbenodigheden worden verkocht. Herenmarkt 22 in Amsterdam. Rechts is per ongeluk een medewerker in beeld gekomen die twee figuranten tegenhoudt.

Grootvader Jehan gaat langs bij diamantslijperij De Hoop om te vragen of Nello bij hen in de leer zou mogen. Onbekende locatie.

Nello vraagt aan een boer (Hans Tiemeyer) of hij zijn melk in de stad mag verkopen. Patrasche trekt nu de melkkar. Onbekende locatie, Kockengen?

Nello en Patrasche halen melk op om te verkopen. Ze lopen over de Driestammenbrug naar Korte Kerkweg 1 in Kockengen.

Nello en Patrasche lopen door de stad om melk te verkopen. Zandhoek in Amsterdam. Op de achtergrond is de Petemayenbrug te zien.

Na een bezoek aan Piet van Gelder loopt Nello naar buiten. Oude Waal 32 in Amsterdam.

Grootvader is overleden en wordt begraven. Algemene begraafplaats Kockengen, Dreef 42 in Kockengen.

Nello doet mee aan een tekenwedstrijd in de hoop de hoofdprijs, een geldbedrag, te winnen. Samen met Patrasche gaat hij zijn tekening inleveren. Onbekende locatie, Amsterdam?

Nello gaat langs bij Van Gelder maar de schilder is niet thuis. Opnieuw Oude Waal in Amsterdam.

Nello en Patrasche lopen door de stad over een brug. Melkmeisjesbrug over de Brouwersgracht in Amsterdam. De ijzeren en houten constructie, die overeenkomt met Brug 232 bij de Hortus Botanicus, is in 1966 vervangen door een nieuwe brug.
Locatie herkend door Frank van den Berg.

Als Nello aan een vrouw om eten voor Patrasche vraagt gooit zij de deur dicht. Herengracht 19, Amsterdam.

Het wordt donker en Nello en Patrasche zijn nog steeds op zoek naar eten. Onbekende locatie, Amsterdam?

De volgende dag sneeuwt het. Nello besluit om zich aan te melden als scheepsjongen. Het is niet duidelijk welke straat ze lopen, op de achtergrond zijn het IJ en de torens te zien van de Posthoornkerk, Haarlemmerstraat 124-126 in Amsterdam.
Locatie herkend door Frank van den Berg.

Nadat hij Patrasche bij Alois heeft achtergelaten loopt Nello terug naar de stad. Nieuwstraat in Kockengen.

Rolverdeling De begintitels vermelden 19 namen met de toevoeging and "Patrasche". De hond heette Spike en was in meer films en televisieseries te zien.

Nello Daas - David Ladd
Jehan Daas - Donald Crisp
Piet van Gelder - Theodore Bikel
Baas Cogez, molenaar - Max Croiset
Corrie - Monique Ahrens
Alois Cogez - Siobhan Taylor
Baas Mulder, huisbaas - Gijsbert Tersteeg
Marskramer - John Soer
Ilse Cogez - Katherine Holland
Priester - Lo van Hensbergen
Boer - Hans Tiemeyer
Gids Onze-Lieve-Vrouwekathedraal - Maxim Hamel
Diamantslijper Massing - John de Freese
Verkoper - Matthieu van Eysden *
Mevrouw van Gaal - Katja Berndsen *
Vrouw die melk koopt - Helen van Meurs *
Vrouw die melk koopt in de stad - Ulla Larsen *

* Van deze acteurs weet ik niet zeker of het personage juist is, de acteurs worden genoemd bij de begintitels maar er zijn meer personages met tekst.

Trivia

De opnamen vonden plaats in juni en juli 1959.
De destijds 12-jarige David Ladd was van 1973 tot en met 1980 getrouwd met actrice Cheryl Ladd. Zij zou in 1999 te zien zijn in een nieuwe verfilming van A Dog of Flanders, waarin ze de vrouw van de molenaar speelde.
In het Tijdschrift Historische Kring Breukelen (jaargang 15, nummer 3 uit 2000) heeft Wout Hogendoorn zijn herinneringen aan de opnamen in Kockengen gedeeld. Diverse locaties zijn herkend dankzij dit artikel.
Het boek is in Nederland en België nauwelijks bekend en de verfilming werd als sentimenteel en naïef omschreven. In Japan geldt A Dog of Flanders als een klassieker, vooral dankzij de 52-delige tekenfilmserie uit 1975. In tegenstelling tot de Amerikaanse verfilmingen is hier het originele einde gehandhaafd.
In 2007 werd de documentaire Patrasche: A Dog of Flanders, Made in Japan gemaakt. In deze Belgische productie proberen de makers het succes van het boek en de verfilmingen buiten België te achterhalen. De documentaire kan bekeken worden op Vimeo.
In tegenstelling tot andere buitenlandse films die in Nederland werden opgenomen vermelden de begintitels bijna alleen maar Nederlandse namen. Regisseur Frans Weisz, destijds 20 jaar en student op de Nederlandse Filmacademie, had zijn eerste baantje bij deze productie als assistent van scriptgirl Henny Spijker maar wordt niet genoemd.
Hoewel het verhaal zich geheel in Vlaanderen afspeelt werden alleen de sleutelscènes in Antwerpen in en om de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal opgenomen. De foto's zijn gemaakt op 28 juli 2021; zie ook het blogbericht uit 2021 dat ik over deze locatie maakte op Shot on Location.